Ryan* belandt al jong in de criminaliteit. Hij heeft thuis veel ruzie, komt op de middelbare school in contact met de verkeerde jongens en wordt op die manier snel meegezogen in een wereld van stoerdoenerij en snel geld. In de jaren die volgen gaat het van kwaad tot erger. Regelmatig komt Ryan in contact met politie en justitie, eindigend in (cel)straffen voor de jonge Utrechter. Zijn jeugdreclasseerder van William Schrikker staat voor een uitdaging; hoe krijgen we deze jongen weg uit de wereld van de georganiseerde misdaad?

“Afpersing, straatroof, het uithalen van drugs.” Ryan somt op waar hij zich een paar jaar terug zoal mee bezighield. De zelfverzekerde twintiger van nu lijkt in niets op die jongen van toen, vertelt hij. “Ik had als tiener heel veel ruzie thuis, met mijn ouders, daardoor ging het niet goed in mijn hoofd. Ik had veel pijn en verdriet en was heel beïnvloedbaar. Sociale media speelden een grote rol in hoe ik betrokken ben geraakt bij de criminaliteit. Op die manier kwam ik aan het begin van de middelbare school in contact met verkeerde jongens, ik kreeg foute vrienden. Maar op dat moment voelde het niet slecht. Het was gewoon hoe ik mijn verdriet uitte.”

Inmiddels kan Ryan veel beter reflecteren op zijn acties van toen. “Ik kan nu zien dat ik heel veel mensen pijn heb gedaan. Dat was fout. Daar heb ik het bijvoorbeeld ook heel vaak over met mijn begeleiding.”

Klik

Eén van de begeleiders van Ryan is jeugdreclasseerder Els. “Els heeft mij onder andere geholpen om op dit punt te komen. Zij heeft me op een gegeven moment ook in contact gebracht met mijn coach Mohamed, van Come On! Hulpverlening. Door hen werd eigenlijk voor het eerst geluisterd naar mij als persoon, in plaats van alleen maar te kijken naar de informatie die over mij op papier staat. Toen kon ik aan mezelf gaan werken.”

Met de begeleiders die Ryan had voordat Els en Mohamed bij hem betrokken raakten, was er namelijk geen klik. “Er werden me toen dingen verteld die niet klopten. Zo werd ik bijvoorbeeld overgeplaatst naar een andere woonplek. Mijn begeleider toen zei dat dit eenzelfde soort plek was als waar ik eerst woonde. Maar eenmaal aangekomen leek het wel een gevangenis. Ik was in die periode ook heel vaak boos. Het voelde alsof ik daar niet de juiste hulp kreeg, het hielp me niet verder. Dat had wel impact op mijn dagelijks leven.”

Toekomst

“Met Els en Mohamed was het anders. De verhalen die ik had gehoord over de jeugdreclassering waren eerlijk gezegd niet positief. Vrienden zeiden: zij maken je het leven zuur. En ook over een coach was ik in eerste instantie sceptisch. Maar zowel Els als Mohamed hebben mij altijd geholpen. Ze houden me bezig, helpen me dingen te regelen zoals werk, sport, et cetera. Daarnaast, en dit is voor mij denk ik het belangrijkste, we praten veel. We blijven altijd in contact. Het ging niet goed met mij, ik zat veel in mijn hoofd. Als ik mijn begeleiding een tijdje niet spreek, dan verlies ik me in die gedachten. Het is dan echt vervelend als je begeleiders nauwelijks reageren. Want dat heb ik ook meegemaakt.”

Inmiddels gaat het heel goed met Ryan. “Sinds ongeveer een jaar is bij mij de knop écht omgegaan. Ik heb nu een serieuze relatie en ben bezig met traumabehandelingen. Daarom werk ik nu tijdelijk niet. Maar ik heb allerlei mogelijkheden voor de toekomst, al weet ik nu nog niet zeker wat ik wil doen. Het contact met Els en Mohamed is er nog steeds. Vooral Mohamed spreek ik echt vaak. Ik zie hem echt als familie, ik heb heel veel van hem geleerd. Mede daardoor zie ik nu echt een positieve toekomst voor me. Eén van de dingen die ik graag zou doen is mij inzetten als ervaringsdeskundige voor jongeren zoals ik. Ik heb veel gezien en meegemaakt, dus ik denk echt dat ik hen kan helpen zoals mijn begeleiding mij uiteindelijk geholpen heeft.”

* De naam Ryan is gefingeerd